Menu główne
Dlaczego miód od
pszczelarza?
Cz.
1. Pozyskiwanie miodu i jego właściwości
Pszczoły przynoszą do ula w wolach słodką
ciecz (nektar z kwiatów lub spadź) składającą się głównie z cukrów prostych i
dużej zawartości wody (do 85 %). Rozkładana jest ona w niewielkich ilościach w pustych
komórkach plastrów pszczelich. Intensywna wentylacja pszczół oraz panująca w ulu
temperatura (34-350C) powodują stopniowe usuwanie nadmiaru wody. Częściowo
zagęszczona ciecz pobierana jest ponownie do woli pszczelich i wkładana do
kolejnych komórek, które są coraz bardziej zapełniane. Cykl ten jest powtarzany,
aż zawartość wody spadnie do 15-22 %. Wówczas pszczoły, uważając, że ciecz ta
jest ich trwałym pokarmem, zasklepiają woskiem wypełnione całkowicie
komórki. Podczas tego procesu obrabiana
ciecz, przebywając w wolu pszczoły przez ponad 2,5 godziny, zamieniana jest na
miód pszczeli. Jest ona wtedy nasycana śliną i enzymami oraz innymi substancjami
biologicznie czynnymi pochodzącymi od pszczół. To one dają miodom aktywność
farmakologiczną. Wystarczająco wysokie stężenie cukrów (głównie glukozy i
fruktozy) „konserwuje” znajdujące się w niej pożyteczne dla nas mikroorganizmy
pochodzenia roślinnego jak i zwierzęcego.
W naszych warunkach klimatycznych czas
przebywania przerabianego nektaru w organizmie pszczoły jest wystarczająco
długi, aby duże ilości substancji biologicznie czynnych pochodzących od pszczół
znalazły się w miodzie.
Miody pochodzące z krajów o cieplejszym
klimacie szybciej parują przez co udział pszczół w ich
przetwarzaniu jest znacznie krótszy. Zawierają one zdecydowanie mniej enzymów pszczelich przez co farmakologicznie są mniej wartościowe.
Wyjątkiem jest tu miód „manuka”, który jest
dwukrotnie przerabiany przez pszczoły. Podobny efekt można uzyskać również u
nas, karmiąc pszczoły rozpuszczonym w wodzie pełnowartościowym miodem.
Oprócz głównych składników glukozy i
fruktozy oraz związków pochodzenia pszczelego miód zawiera również 21
pierwiastków, takich jak wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, mangan i inne. Jest on produktem niezwykle czystym pod
względem mechanicznym, chemicznym i biologicznym. Jest to zapewnione mikroskopijnymi
rozmiarami narządów gębowych pszczół oraz z ich wrażliwością na trucizny. Wpływ
na to ma również instynkt oraz higieniczne zachowanie pszczół. Pszczoła stara,
chora, uszkodzona w okresie letnim umiera zawsze po za ulem, a przypadkowe
zwłoki ssaków w ulu (np. myszy) są balsamowane bakteriobójczym kitem pszczelim,
przez co w ulu nie rozwijają się szkodliwe mikroorganizmy.
Pozytywne działanie różnych gatunków miodu
na te same dolegliwości należy tłumaczyć tym, że każdy miód zawiera te same
substancje biologicznie czynne pochodzące od pszczół. Ich działanie na nasze
organizmy jest wzmacniane substancjami prozdrowotnymi pochodzącymi z nektaru
roślin bądź ze spadzi.
Można stwierdzić, że miód znajdujący się w
komórce woskowej zdrowej rodziny pszczelej, który nie przeszedł etapu obróbki
przez człowieka, jest lekiem. Pozyskiwanie, obróbka, konfekcjonowanie i
dystrybucja mogą tylko obniżyć jego cechy prozdrowotne.
Cechy odżywcze i biotyczne produktów pszczelich,
w tym miodu w komórce woskowej, przedstawione są w sporządzonych przez prof. A.
Stojko tabelach:
Tab. l.
Podział produktów pszczelich z punktu widzenia ich wartości odżywczych i
biotycznych, wg A. Stojko.
Rodzaj
produktu |
Wartości
odżywcze |
Wartości biotyczne
(biologicznie czynne) |
Pyłek
kwiatowy |
+++ |
+++ |
Miód |
+++ |
++ |
Mleczko
pszczele |
++ |
++ |
Propolis |
0 |
+++ |
Jad
pszczeli |
0 |
+++ |
działanie: +++ bardzo znaczne, ++ znaczne
Tab. 2. Działanie biotyczne produktów pszczelich wg A. Stójki
Rodzaj
działania biotycznego |
Miód |
Propolis |
Mleczko
pszczele |
Jad
pszczeli |
Pyłek
kwiatowy |
Przeciwbakteryjne |
++ |
+++ |
++ |
+ |
+ |
Cytostatyczne |
+ |
++ |
+ |
+ |
+ |
Regeneracyjne |
++ |
+++ |
+ |
- |
+ |
Lipostabilne |
++ |
+ |
+ |
+ |
+++ |
Pobudzające
metabolizm |
+++ |
+++ |
++ |
- |
+++ |
Odtruwające |
++ |
+ |
- |
- |
+++ |
Pobudzające
układ immunologiczny |
++ |
+++ |
+ |
++ |
+++ |
Znieczulające |
- |
++ |
- |
- |
- |
+
działanie odczuwalne, ++ działanie znaczne,
+++ silne działanie lecznicze
Jedną z najcenniejszych właściwości miodu
jest jego zdolność do hamowania rozwoju mikroorganizmów. Chodzi tu przede
wszystkim o takie bakterie jak: ziarniaki Gram-dodatnie, gronkowce i paciorkowce , a także pałeczki Gram-ujemne. Poza tym miód
działa na laseczki wąglika, prątki gruźlicy i rzęsistka pochwowego oraz na
chorobotwórcze dla człowieka grzyby drożdżoidalne z
rodzaju Candia
Właściwości miodu:
1. Środek
odżywczy, wzmacniający.
2. Działa przeciwbakteryjne, gojąco.
3. Działa odtruwająco i neutralizująco na niektóre toksyny.
4. Pobudza odporność.
5. Ma korzystny wpływ na metabolizm komórkowy i układowy.
Zastosowanie miodu:
1. W leczeniu schorzeń przewodu
pokarmowego: żołądka, jelit, wątroby.
2. W schorzeniach układu krążenia np. miażdżyca.
3. W schorzeniach układu oddechowego np. grypa, przeziębienie.
4. W schorzeniach układu moczowego.
5. W gojeniu na ran i oparzeń oraz nerwicy
Miód warto spożywać w sezonie przeziębień. Korzystnie wpływa
na pracę serca, koi nerwy, odżywia mózg. Dzieci mogą jeść miód po ukończeniu 12
miesiąca życia.
Należy pamiętać, że kuracji miodem muszą towarzyszyć odpowiednie jego
dawki dzienne. Spożywanie miodu jest zalecane według
następujących dawek:
-niemowlęta
7 gram dziennie
-dzieci do 16 lat
10-50 gram dziennie
-dorośli 50-100
gram dziennie
Łyżka miodu to około 20
gram.
Łyżeczka miodu to około 10 gram.
Korzystny wpływ miodu na układ
immunologiczny koreluje z hasłem:
„lepiej
zapobiegać niż leczyć”
Dr
inż. Jan Sadło