Wiedza - Pasieka Fabryczna

Zwalczanie warrozy w rodzinach z czerwiem i bez czerwiu

Nie ma doskonałych metod walki z warrozą. Dlatego stale pozostaje wybór między skutecznością leczenia a skutkami działania tego na pszczoły. Niszczenie pasożytów, w rodzinach z czerwiem w roku 2020 i bez czerwiu w roku 2021, przedstawiam w tabeli 1. 

Tab.1 Skuteczność niszczenia Varroa w latach 2020 i 2021 

Pierwsze zabiegi zmniejszenia namnażania się roztoczy rozpoczynam – jak zwykle- z końcem kwietnia (28.IV – 25.VI) wycinaniem czerwiu trutowego. Ograniczam tym sposobem również nadmiar trutni
i komórek trutowych na plastrach gniazdowych oraz pozyskuję cenny homogenat trutowy. Stosuję do tego oznakowane „ramki warrozy” z mocną woszczyną, częściowo zabudowaną komórkami trutowymi. Po 1-3 takie ramki układam obok czerwiu, które są bardzo szybko zaczerwione. Zasklepiony czerw trutowy następnie ścinam ostrym nożem i wytrzepuję ewentualne pasożyty. Ramki te ponownie wykorzystuję, nawet przez kilka lat. Pozbywam się w części Varroa, testując również stopień porażenia rodzin. Pszczoły zaś, mają gotowe komórki trutowe, są skłonne do zabudowy nimi plastrów gniazdowych jedynie pojedynczymi komórkami.  Z pewnością, w nich to też rozmnażają się pasożyty. Dlatego w 2020 roku, po ostatnim miodobraniu (od 12.IX) pięciokrotnie odymiłem rodziny Apiwarolem. W testowanych, wybranych rodzinach (na dennicy białe płótno
i siatka), po pierwszym zabiegu naliczyłem śr. 1363 usuniętych Varroa, a następnie po trzecim – śr. 625, po czwartym – śr. 481 i po piątym -91. Nie mam tu pewności, ile jeszcze pasożytów zdążyło wejść do komórek z czerwiem, aby przeżyć do następnego sezonu.

               W roku 2021 ponownie sześciokrotnie wycinałem czerw trutowy. Na plastrze doliczyłem się kilka sztuk Varroa. Dawało to wrażenie niewielkiego porażenia rodzin. 18 września, w celu pozbycia się czerwiu, w 45 rodzinach zamknąłem matki w izolatorach wielkości ramki na okres trzech tygodni. Były to rodziny silne i bardzo silne, przeciętnie średnio na 8,5 ramkach (w przeliczeniu na ramki warszawskie poszerzone, fot. 1).

Fot 1. Silna rodzina w czasie odymiania Apiwarolem

Po ośmiu dniach izolacji sprawdziłem obecność mateczników ratunkowych.  Tylko w jednej rodzinie (z matką reprodukcyjną) musiałem zniszczyć matecznik cichej wymiany. Wszystkie matki po izolacji przeżyły 
w dobrej kondycji. Następnie, rodziny bez czerwiu, odymiłem Apiwarolem przy temp. pow. 12°C, po ustaniu lotów pszczół i zamkniętym wylotku na 20 minut. W testowanych rodzinach, po pierwszym zabiegu usunąłem ponad tysiąc pasożytów. W następnym dniu powtórzyłem  zabieg i okazało się, że spadło jeszcze śr. 644 szt. Dlatego odymiłem drugi raz wszystkie rodziny. Po pięciu dniach, po raz trzeci odymiłem testowane rodziny i na płótnie naliczyłem śr. 3 pasożyty.

Jest to potwierdzeniem, że w rodzinach bezczerwiowych można zniszczyć warrozę po dwukrotnym oddymianiu Apiwarolem.

Po tym doświadczeniu przekonany jestem, że stosowania izolatorów matek do niszczenia warrozy nie można przecenić. Decyduje o tym wiele korzyści, takie jak: dbałość o zdrowie matek, pszczół, pszczelarza, jakość produktów pszczelich, jak również niższe koszty leczenia. 

Wrocław 27-12-2021

Michał Zawilak